შეშის ღუმელები ბუხრის შუშიანი კარები საოჯახო ბიოსათბური კონტაქტი
საოჯახო ბიოსათბური.
I . არსებული მდგომარეობა
ჩვენი სოფლები იცლება.
ბევრი დაცარიელდა, ბევრგან მარტო მოხუცებია.
მათ არ უღირთ
ბოლო
წლები სხვაგან გაატარონ.
ურჩევიათ საკუთარი სახლი. დაკრძალვის შემდეგ მათი სახლი
იკეტება და კიდევ
ერთი ოჯახი აკლდება
სოფელს. ზაფხულობით მხოლოდ ნაწილი ბრუნდება.
ზამთარმიც პრობლემაა:
მიტოვებულ სახლებს გადმომთოვლი
არ ყავთ და
ბევრი ინგრევაა. ამით იქ ზაფხულშიც
ვერ მივლენ. ამ
სოფლებში მიწა აღარ
იხვნება. ადრე სოფლის პროდუქტებით მარჩენალი ეხლა თვითონ გახდა სარჩენი.
II. მდგომარეობის
მიზეზი.
ბევრი ზარმაცობას გვაბრალებს. მიზეზი კი წყობაშია. ადრე
მიწა სახელმწიფოს იყო. ყველგან ფერმა
იყო.
1მ
2 მიწაც
იხვნებოდა. ჩაწერის კანონით სოფელს ვერ ტოვებდნენ. ქარხნები ყველგან იყო. იქ ოჯახის
ერთი წევრი მაინც
მუშაობდა. შემოსავალი საკარმიდამოს, კოლექტივში და საწარმოდან იყო.
უმუშევრობა არ იყო.
მაგრამ სახელმწიფო საკუთრების გამო შრომის ფასი დაბალი
იყო .
1992 წ შეიცვალა
წყობა. გაუქმდა კოლექტივები და ჩაწერის კანონი. ჯართად გაიყიდა საწარმოები
და სასოფლო ტექნიკა,
გაჩნდა უმუშევრობა. კოლექტივის მიწები მოსახლეობას დაურიგდა იმედით რომ
ოჯახსაც არჩენდნენ და ქვეეყანასაც. სასოფლო ტექნიკის განიავებით მიწები და საკარმიდამო
დაუმუშავებელი დარჩა, ხალხს
კი საწარმოს, კოლექტივის შემოსავლები დააკლდა სოფლად გაჩერება
უაზრო იყო და
უმეტესობა გადავიდა თბილისში, სხვა ქალაქებში ან საზღვარგარეთ.
ასევე შემცირდა
სასოფლო პრეოდუქციის წარმოება;ბოსტნეულის 2-ჯერ,რძის პროდუქტების 3,5-იერ, ხორცის 3-ყერ.
III. მდგომარეობის
გამოსწორების გზები.
სოფლების შევსება და
ქვეყნისთვის საჭირო სასოფლო პროდუქციის მიწოდება შეიძლება შემდეგით:
1. სოფელში
ოჯახები უნდა გახდეს პროდუქციის მწარმოებელი, შეძლებული მცირე მეწარმე.
2. ქვეყანაში
უნდა ამოქმედდეს ამ მეწარმეთა პროდუქციის
რეალიზაციის სისტემა., ესპანეთის
ალმეირას სათბურების მასივის მარკეტინგის სისტემის მსგავსი.
IV. საოჯახო
ბიოსათბური.
ხალხის დაბრუნდება და პროდუქცია წინანდელზე
მეტი იწარმოება სოფლებში საოჯახო
ბიოფერმების აშენებით. მისი ფართია 450მმ2, ფასია 200 ათასი ლ.. მუშაობს მზის
და ბიოგაზის
ენერგიაზე მცენარეთა, ცხოველთა, ბიოგაზის და ჰიდროპონიკის სექციებით. აწარმოებს ბოსტნეულს,
რძის პროდუქტებს, ხორცს, ბიოგაზს, ელ.ენერგიას,,
ბიოსასუქს ჰიდროპონიკის საკვებს
მცენარეთა სექცია (350მ
2
) ჩინური
სათბურია სქელი კედლებით ,
ღამე საბანი (ა.ბიწაძის პატენტი GEU
20201967Y)) ეხურება, ძლიერ ყინვაში თბება ბიოგაზის
ღუმელით. ცხოველთა სექცია (60მ
2
) მიშენებულია
სათბურის ჩრდილოეთ კედელზე. აქვს 4 ძროხის, ხბოების და 3 ღორის სადგომი,
რძის ოთახი. ამრევი
ავზი, ბიოგაზის სექციაში (45მ
2
) არის
10მ
3
პლასტმასის დანადგარი გაზგოლდერით და ბიოსასუქის
ავზით. .ჰიდროპონიკის
სექციაში (40მ
2
) შვრია
ან ქერიდან ყოველდღე იწარმოება საქონლის
ენერგეტიკული საკვები . ის 30%-დე
ზრდის პროდუქტიულობას. საიჯახო ბიოფერმა აწარმოებს 78
ათასი ლ- წლიურ პროდუქციას, თავს 3 წელში ინაზღაურებს. მაღალი მომგებიანობის გამო ის
სახელმწიფომ ხალხს უნდა
აუშენოს 4 წლიანი განვადებით. ბიოფერმა ბუნების საუკეთესო
დამცველია: ხალხი აღარ
გაჩეხავს ტყეს, წყლები აღარ დაბინძურდება
ნაკელით, ჰაერში აღარ გაიფრქევა
მეთანის და ნახშირორჟანგის
მავნე გაზები.
მთიანი რეგიონების 41 მუნიციპალიტეტში 1528ც სოფელია. ყოველ სოფელში 10ც ბიოფერმის
აშენებით სოფლებში დაბრუნდება 61120 ადამიანი, იწარმოება 1,91 მლრდ .ლ. დეფიციტური წლიური
სასოფლო პროდუქცია მ.შ..
21,7 მლნ.მ
3 ბიოგაზი
764 მგვტ. ელ.ენერგია.და
251 ათასი ტ. საქონლის
საკვები. სათბურების დამზადებაზე და მონტაჟზე დასაქმდება 32 ათასი მუშა და
ინჟინერი.
ი.მ. „ავთანდილ ბიწაძე „ სამხედრო ქარხნების მთავარი ტექნოლოგი, 12 გამოგონების ავტორი..
599 15 27 05
bioenergy.ge@dmail.com. www.bioenergy.ge
კოსმოსიდან დედამიწაზე მოჩანს კაცობრიობის მიერ თავისი მთელი ისტორიის მანძილზე შექმნილი სამი უდიდესი ნაგებობა : მესამეა ჩინეთის დიდი კედელი. მეორეზეა ეგვიპტის პირამიდები. პირველზე არის ალმერიის სათბურების მასივი.
.ესპანეთში ქალაქ ალმერიიდან სამხრეთ დასავლეთით დაახლოებით 30 კმ-ზე, ზღვის პირას განლაგებულია 26 ათას ჰა ფართზე. ეს სათბურების ყველაზე დიდი მასივია მსოფლიოში.
2.ესპანეთის რუქა. წითელი ალმერიის სათბურებია
ძნელი წარმოსადგენია რომ სულ რაღაც 35 წლის წინ ეს უნაყოფო ადგილი ,სადაც წლიურად ნალექები 200მმ-დეა, შემოტანილი ნიადაგით და მთლიანად ჰიდროპონიკის სისტემებით გადაიქცა სოფლის მეურნეობის ნამდვილ „მექად“
ფოტო 3.ზღვის პირას განლაგებული ალმერიის სათბურების მასივი
ამ სათბურებს 1000-ზე მეტი მფლობელი ყავს. დასაქმებული ყავს 80 ათასზე მეტი მუშა. 200-ზე მეტი სხვადასხვა დანიშნულების კოოპერატივი ემსახურება. მათი ძირითადი პროდუქცია არის პომიდორი, კიტრი, ბადრიჯანი, წიწაკა, საზამთრომ ნესვი, სალათა და სხვა.
2015წელს მთლიანი შემოსავალი იყო 4,0 მლრდ დოლარი .ექსპორტიდან კი შემოსავალი 2 მლრდ დოლარი. პროდუქციის მომხმარებელი ესპანეთის გარდა ევროპის ქვეყნებია.
სათთბურები გაერთიანებული არიან დიდი ასოციაციაში: COEXPHAL (გაერთიანება ECONAL ) მათი ძირითადი საინოვაციო კომპანიება:UAL,IFAPA, Palmerollas, R& D departaments of companies
ფოტო 4. ალმეირას სათბურები და წარმოებული პროდუქცია
ალმაირას სათბურების სისტემის წარმატება გამონვეულია კერძო და კოოპერატიული სისტემების ერთობლივი მუშაობით (ნახ5). სათბურების სისტემა შედგება : 1000-ზე მეტ კერძო სათბურისგან. მათ ემსახურება სხვადასხვა სპეციალიზაციის 200-დე კოოპერატივი, ფინანსური ორგანიზაცია, საკვლევ სამეცნიერო ცენტრები, ბიზნეს ასოციაციები.
სათბურების მფლობელები მარტო სათბურის შიდა სამუშაოებს ასრულებენ. კოოპერატივები ასრულებენ ყველა საგარეო საქმეებს:
ფინანსური ფონდი 2 განვადებით გამოუყოფს სათბურებს თანხებს.
,სასოფლო-სამეურნეო მანქანების კოოპერატივი 3 უსრულებს მიწის და სხვა სამუშაოებს.
სატრანსპორტო კოოპერატივს 4 სათბურების პროდუქცია გააქვს შიდა და გარე ბაზრებზე. ისინი ხშირად ითვისებენ პროდუქციის დამუშავების, შეფუთვის და კომერციალიზაციის ფინქციებს 14, 16
.აგრო ბიოლოგიური კოოპერატივი 5 აგრონომიური რჩევებით და ბიოლიგიური საშუალებებით უზრუნველყოფს მცენარეების ნორმანულ ზრდას.
თესლებს, სათესლეებს და შხამქიმიკატებს აწვდიან კოოპერატივები 6,7,8
კოოპერატივები 9.14 აშენებენ, არემონტებენ სათბურებს, ამარაგებენ სათბურის ფირებით და ბადეებით
კოოპერატივები 10. 11 ფაქტიურად უდაბნოში განლაგებულ ალმეირას სათბურებს უწყობენ საირიგაციო სისტემებს , ჰიდროპნიკის და წერტილოვან სარწყვავებს, აწვდიან წყალს და სუბსტრატებს.
ალმაირაში ცხელი კლიმატია. ტემპერატურა ხშირად ადის 450-დე.კოოპერატივი 13 აწვდის ტემპერატურის კონტროლის ელექტრონოჯა , ამონტაჟებს და არემონტებს მათ. ის ასევე ასრულებს გარემოს დაცვის კონტროლის ფუნქციებს 12.
სასწავლო, სამეცნიერო, საკვლევ სსამუსაოებს ასრულებს მრავალი ორგანიზაცია 15
ასეთი ურთიერთ შეთანხმებული,კარგად აწყობილი ტექნიკურ, ორგანიზაციულ, ფინანსურ, მარკეტინგულ სისტემით მუშაობს 26 ათასი ჰა ჰექტარის ალმარიის სათბურების სისტემა 80 ათასი მუშით , წლიური 4 მლრდ $ შემოსავლით და 2 მლრდ $ ბოსტნეულის ექსპორტით.
II. ალმარიის სათბურების თავისებურება.
1 ალმეირაში ძალიან ცხელა.სათბურების შიგნით ტემპერატურა ხშირად აღწევს 450-ს. სათბურებს გათბობის ხარჯი არ აქვთ .
2. მაღალი ტემპერატურაზე მცენარეები ვერ მუშაობენ. მაგ. პომიდვრის ოპტიმალური ტემპერატურა არის 200, ხოლო კიტრის 220. ამიტომ ალმარიის სათბურებში აუცილებელია ტემპერატურის კონტროლის სისტემა, რაც ძვირია და ელენერგიის დიდი ხარჯი აქვთ.
3 ნიადაგია უდაბნოს ტიპის უნაყოფო. სათბურებში ჰიდროპონიკის სისტემებია მოწყობილი.
სათბურების ძირითადი პროდუქციაა პომიდორი, კიტრი, ბადრიჯანი, წიწაკა, ყვავილები, სალათა. საზამთრო, ნესვი და სხვა . მაღალ ტემპერატურების გამო კართოფილს ვერ აწარმოებენ.
ზამთარში თოვლი არ იცის. სათბურები მსუბუქი კონსტრუქციისაა და ფირით არის დაფარული. ის 3-4 წელს ძლებენ და მერე უნდა გამოცვალა.
სათბურებს ძირითადი შემოსავალი ევროპიდან აქვთ. იქამდე 2-3 ათასი კილომეტრია და სატყრანსპორტო ხარჯი დიდია.
თეთრი საფარით დაფარული სათბურების მასივი 0.3 გრადუსით ამცირებს ალმაირას ოლქის ტემპერატურას.
III. „კავკასიონის“ ბიოფერმას თავისებურება.
1.მაღალმთიან რეგიონებში არ ცხელა და სათბურებს გაგრილების სისტემები არ აქვთ.
გათბობა მზის ენერგიით და საკუთრი ბიოგაზით ხდება, ამიტომ გათბობის ხარჯი არ აქვს.
ნიადაგი ბიოსასუქითაა განაყოფიერებული და გარედან შემოზიდვა არ სჭირდება.
პროდუქცია ბოსტნეულის (საადრეო კართოფილი და სხვა) გარდა საქონლის პროდუქტებია.
(ყველი მ რძე, ხორცი)
თოვლის გამო სათბურები პოლიკარბონატითაა დაფარული. მას ეასპლოატაციის ვადა 12 წელია.
ძირითადი შემოსავალი რუსეთიდან საადრეო კარტოფილზე იქნება.
ბიოსათბურების გამოყენებით აღარ იჩეხება ტყე, არ ბინძურდება წყლები, ატმოსფეროში არ გაედინება გლობალური გათბობის გაზები.
IV. ალმაირას და ბიოფერმების შედარება:
ქვებისგან აშენებული 3 გვერდით,პოლიკარბონატის სახურავით, თბოიზოლიაციის სისტემით, საქონლის ფერმით , ბიოგაზის და ჰიდროპონიკის დანადგარებით ბიოფერმა ალმაირას სათბურზე 3-4 ჯერ ძვირია
ალმაირას სათბურებს არ ავთ გათბობის ხარჯი მაგრამ აქვთ გაგრილების ხარჯი. ბიოფერმას არ აქვთ არც გათბობის და არც გაციები ხარჯი.
ალმაირას სათბურები ვერ აწარმოებენ ძვირად ღირებულ საადრეო კართოფილს.
ალმაირას სათბურები მარტო ბოსტნეულს აწარმოებს, ბიოფერმა კი ბოსტნეულსაც და საქონლის პროდუქტებსაც. ამიტომ მას მეტი შემოსავალი აქვს.
ალმაირას სათბურებს ყოველ 3-4 წელიწადში უნდა სახურავის ფირის გამოცვლა. პლოკარბონატით დაფარულ ბიოფერმას კი მხოლოდ 12 წელიწადში ერთხელ.
6 ალმაირას სათბურებს პროდუქციის 2-3 ათას კმ-ზე ექსპორტზე გასატანად დიდი სატრანსპორტო ხარჯი აქვს, ბიოფერმას კი ნაკლები - მაქსიმუმ 300-500 კმ რუსეთის ბაზრამდე.
10 გარემოს დაცვის კუთხით ბიოფერმა გაცილებით დადებითია. არ იჩეხება ტყეები და იზრდება მათი მდგრადობა ღვარცოფისადმი. გლობალური გათბობის გაზების აღკვეთით მცირდება გლობალური გათბობა. წყლის სისუფთავით იზრდება ჩვენი სუფთა წყლის მოცულობა
V. ბიოფერმების პერსპექტივა
მთიანი რეგიონებში გარემოს დაცვის და მოსახლეობის სოციალურ, დემოგრაფიული პრობლემების გადაწყვეტის მიზნით ბიოფერმების პროგრამის ამუსავებით მივიღებთ კავკასიონის ქედთან მეორე „ალმაირას“სათბურების მასივს. ეს მასივი ალმაირას სათბურების მსგავსად წარმატრებით იმუშავებს მათი მომსახურების კოოპერატიული სისტემით. ბიოფერმების მასივის შექმნის ეტაპებია;
რამდენიმე სადემონსტრაციო ბიოფერმის აშენება (2-3ც) კონსტრუქციის დაზუსტების, ექსპლოატაციაში გამოცდის მიზით.
მთიანი რეგიონების 40 მუნიციპალიტეტში თითო სადემონსტრაციო ბიოფერმის (40ც) აშენება ემიგრანტების და მოსახლეობის ბიოფერმით დაინტერესების მიზნით
40 მუნიციპალიტეტის ყოველ სოფლისთვის ტენდერების გამოცხადება ბიოფერმების აშენებისთვის(15510ც) .
ყველა მუნიციპალიტეტში ფერმერთა მომსახურების კოოპერატივის ჩამოყალიბება (40ც) რომელიც სათბურებს მოემსახურება ალმაირას სათბურების მართის სისტემის მიხედვით
(ნახ 5).
ამ სქემით 15510 ც ბიოფერმა აშენდება 10 წლის განმავლობაში. ის დააბრუნებს 77,6 5 ათასი იმიგრანტს, დაასაქმენს 83,4 ათასი მცხოვრებს, აწარმოებს 1,148 მლრდ. ლარის წლიურ პროდუქციას 0,69 მლრდ ლ-ის წლიური მოგებით , პროექტი დაჯდება 3,06 მლრდ ლ.
და 3,8 წელში ანაზღაურდება. ქვეყნის მოთხოვნი სრულად დაკმაყოფილებისთვის
„კავკასიონი“ 6-ჯერ უნდა შესრულდეს.
„ბიოენერგიის“ თავჯდომარე ავთანდილ ბიწაძე